Ewangeliccy duchowni grudziądzcy, jak to często bywa w obliczu zagrożenia, aż do XVIII w. zdecydowanie reprezentowali nurt luterańskiej ortodoksji, w duchu wyższości doktrynalnej nastawionej na dawanie odporu katolikom i kalwinistom. Wszyscy pastorzy posiadali wykształcenie akademickie. Wśród grudziądzkich ewangelików doby baroku znalazło się kilka jednostek wybitnych z wymiernym dorobkiem intelektualnym, piszących po niemiecku, łacinie i polsku:
• znany z polemik Benedykt Morgenstern
• poeta Jan Borawski (Zborawski)
• Seweryn Rosentreter – uczestnik toruńskiego Collegium Charitativum w 1645 r.
• wszechstronny Jan Herbinius – znający kilka języków erudyta i filantrop.
Wśród mieszkańców Grudziądza i ich potomków nie brakowało wyedukowanych jednostek, także takich, które karierę robiły w innych ośrodkach.
• Krzysztof Kanisi zwany Montag, profesor i rektor Uniwersytetu w Lipsku
• muzyk i kompozytor królewiecki Jan Stobäus (Stobbe, Stobeusz)
• nauczyciele: Baltazar Kannengiesser i Jan Moneta – znani z podręczników języka polskiego
• Clemens Bursch – pedagog i poeta
• Elżbieta Bohr – autorka niemieckich i polskich poezji religijnych
• Jakub Schmidt – tłumacz i wydawca polskich druków w Lipsku, a w Grudziądzu pedagog
• burmistrz Salomon Hermson jun. – „głośny” duchowny w Malborku, autor polskiego kancjonału
• Krzysztof Bythner (Büttner), prawnik, burmistrz i bibliofil.