Przyczyny Reformacji
W XVI-wiecznej Europie niezwykle popularne stały się praktyki sprzedawania odpustów jako element życia religijnego i organizacji Kościoła.
Handel odpustami opierał się głównie na założeniu, że Chrystus i święci podczas swego życia na ziemi zrobili więcej dobrego, niż im było potrzeba do zbawienia, stąd nadmiar mógł posłużyć innym do otrzymania życia wiecznego, a papież, następca Piotra miał władzę wydzielania uczynków łaski ze skarbca świętych.
Pośród wielu sprzedawców odpustów wyróżniał się dominikanin Johann Tetzel (1465-1519), który w szczególnie jarmarczny sposób sprzedawał z powodzeniem listy odpustowe. Głosił, że krzyż odpustowy z herbem papieża więcej znaczy niż krzyż Golgoty, a pokuta i żal za grzechy są niepotrzebne tym, którzy kupili listy odpustowe. Używał chwytliwego sloganu: Skoro pieniądz w szkatule zadzwoni, duszę z czyśćca do nieba wygoni.
W 1516 r. papież Leon X wskazał, aby dochód ze sprzedaży odpustów był przeznaczony w części na budowę nowej bazyliki św. Piotra w Rzymie.
Wystąpienie Marcina Lutra
Początek Reformacji to dzień 31 października 1517 r. – ogłoszenie w Wittenberdze przez dr. Marcina Lutra – mnicha augustiańskiego i profesora uniwersytetu – 95 tez wzywających do dyskusji teologicznej nad nadużyciami kościelnej praktyki udzielania odpustów.
Dalsze wypadki potoczyły się z nadzwyczajną szybkością – przyczyniło się do tego rozpowszechnienie druku, a także układ dróg handlowych, znajomość języka niemieckiego w miastach pruskich, kontakty rodzinne i naturalna ciekawość wobec nowych poglądów.